Op zaterdag 24 september organiseert Natuurvereniging Eiland IJsselmonde een excursie in het Gorzenpark. Natuurgids Aart van Dragt start om 14.00 uur bij de parkeerplaats aan de Gorzenweg (nr 5) te Ridderkerk. Aan de excursie zijn geen kosten verbonden. Opgeven is niet nodig.
Het park kan als voorbeeld dienen voor veel andere parken op IJsselmonde waar om protesten tegen het kappen van bomen te voorkomen de dicht op elkaar geplante bomen niet tijdig worden gedund en de bomen elkaar in hun ontwikkeling in de weg staan. Zulke stakerige bomen hebben geen toekomst. Gelukkig laat het Gorzenpark zien hoe het ook kan. Dit is vooral te danken aan een goede begeleiding (lees tijdig dunnen) van de jonge aanplant in de eerste veertig jaar. Daarbij is 95 procent van de destijds aangeplante bomen en struiken verdwenen. Maar die ruimte is gevuld met kolossale bomen, vijftig jaar jong! Dit en meer over de ontwikkeling van het park komt aan de orde tijdens de excursie met gids Aart van Dragt.
Het ontstaan van het Gorzenpark
In 2022 viert niet alleen Natuurvereniging haar vijftig jarig jubileum, ook is het dit jaar vijftig jaar geleden dat het eerste deel van het Gorzenpark werd beplant! Op zaterdag 4 november 1972 werden op de ‘Oude Belt’ door 60 Ridderkerkse mannen, vrouwen en kinderen de eerste 2500 bomen en struiken gepoot. In de weken daarna zijn nog eens 20.000 bomen en struiken door de gemeente aangeplant. Op deze plek was in de voorafgaande vijfentwintig jaar afval van de gemeente Ridderkerk gestort.
Al in 1945 is hier tussen twee hoge kaden van de “Oude Haven” begonnen met storten van afvalstoffen o.a. boorslib van de NAM. Een bermbrandje leidde er toe dat de oliefilm die op het water dreef in brand raakte. De dikke rook was tot in Den Haag te zien! Toen in 1970 de afvalberg tot een hoogte van ca. 8 meter was uitgegroeid werd deze afgedekt met een 70 cm dikke laag grond en twee jaar later beplant.
Van de eerste generatie bomen zijn alweer vele verdwenen. Het waren vooral populieren die het park snel een groen aanzicht gaven en beschutting aan meer kwetsbare soorten boden. De mee geplante eiken, beuken, essen en esdoorns kregen daarna de gelegenheid om uit te groeien. Struiken als meidoorn, vlier en hazelaar namen een belangrijke plaats in de ondergroei en zijn voor deel alweer verdwenen door te toenemende over schaduwing van de bomen. De struiken hebben voldoende licht nodig en handhaven zich vooral langs de bosranden.
Inmiddels is bekend dat de leeflaag waarop de bomen en struiken groeien op sommige plaatsen onvoldoende dik is. Er zijn plannen in de maak hoe dit zal worden aangevuld. Ter plaatse is te zien dat op die plaatsen de bomen in de groei achterblijven, tijdens de excursie maken we een vergelijking met (latere) aanplant elders in het park. Omdat tijdig is gedund kregen de resterende bomen voldoende ruimte om uit te groeien en is er in het Gorzenpark een echt bosmilieu ontstaan.
Foto: Aart van Dragt