Agenda

Lancaster-herdenking op 21 september 2018

Op vrijdag 21 september 2018 is er – na een onderbreking van twee jaar – weer een herdenking bij het Lancastermonument aan de Rijksstraatweg. De herdenking kon in 2016 en 2017 niet doorgaan, omdat de Koninklijke Luchtmacht bezig was met de berging van de Britse Lancaster-bommenwerper uit de Tweede Wereldoorlog, die in 1943 bij de Rijksstraatweg is neergestort.

Het vliegtuig moest worden geborgen wegens de bouw van een onderdoorgang onder de Rijksstraatweg en het in verband daarmee verplaatsen van een gasleiding. De herdenking op 21 september begint om 13.45 uur. Aanwezig zijn onder anderen burgemeester Anny Attema en andere vertegenwoordigers van het gemeentebestuur, vertegenwoordigers van de Britse en Canadese ambassade, veteranen en leerlingen van basisschool De Piramide, die het monument sinds 2005 heeft geadopteerd.

Propellerblad

Na de bergingswerkzaamheden is het Lancaster-monument teruggeplaatst. Op het in 2002 opgerichte monument staan de namen van de omgekomen en in Rotterdam begraven bemanningsleden van de Britse Lancaster-bommenwerper.

Het terrein rondom het monument is opnieuw ingericht. Ook wordt er een extra aandenken aan de gebeurtenissen uit 1943 geplaatst: een propellerblad en de zogenaamde propellerhub, afkomstig van de neergestorte Lancaster.

Het terrein rondom het monument is opnieuw ingericht

Het vliegtuig waarvan de Luchtmacht vele onderdelen uit de grond heeft gehaald, is een Avro Lancaster III van het 100e Squadron van de Britse Royal Air Force (RAF). Het toestel werd in de nacht van 29 juni 1943 door een Duits jachtvliegtuig neergeschoten.

Eén bemanningslid, Ronald G. Storr, sprong boven de Hoeksche Waard uit het toestel. Hij werd krijgsgevangen gemaakt. De overige zes bemanningsleden (Britten en Canadezen) kwamen bij de crash om het leven en vonden op de Rotterdamse begraafplaats Crooswijk hun laatste rustplaats.


Keulen

De desbetreffende Lancaster, ook wel de HW E for Easy genoemd, deed mee aan een operatie van in totaal 600 vliegtuigen. Die zouden in de nacht van 28 op 29 juni 1943 een massaal bombardement op Keulen uitvoeren. Nadat het toestel waarin Storr zich bevond de bommen had uitgeworpen, vloog het via Nederland terug naar de basis, zo verklaarde de sergeant later.

Om 02.15 werd het vliegtuig vanuit zijn dode hoek beschoten door een Duitse nachtjager. Het toestel vloog direct in brand en maakte een duikeling naar de grond. Om 02.50 uur sloeg de in een vuurbal veranderde bommenwerper tegen de grond bij Rijsoord, tegenover de plek waar de Voorweg uitkomt op de Rijksstraatweg.

De Piramide

Het Lancastermonument is sinds 2005 geadopteerd door basisschool De Piramide. Tijdens de jaarlijkse herdenking bij het monument spelen de kinderen van groepen 8 een belangrijke rol. Ook de groepen 7 zijn bij de herdenking aanwezig omdat zij deze traditie een jaar later overnemen. Bij de herdenking lezen de kinderen een gedicht voor en hijsen de Engelse, Canadese en Nederlandse vlag tijdens het spelen van de verschillende volksliederen.

Programma Lancaster-herdenking

13.45 – 14.00 uur Live Muziek (Chr. Muziekvereniging Harpe Davids)
14.00 – 14.15 uur Aanvang herdenking
14.15 – 14.30 uur Ceremonie basisschool De Piramide
14.30 – 14.32 uur Trompetsignaal: 1 minuut stilte
14.32 – 14.40 uur Kranslegging
14.40 – 14.50 uur Volksliederen Engeland, Canada en Nederland
14.50 – 15.45 uur Napraten (hapje en drankje)
15.45 uur Einde plechtigheid


Eerder onderzoek

In 1998 werd ook al onderzoek gedaan naar de resten van de Lancaster. Toen besloot het gemeentebestuur, met instemming van de Britten en Canadezen, het wrak te laten liggen.

Harvards vliegen over

Aan het einde van de herdenkingsplechtigheid bij het Lancastermonument vliegen, als de weersomstandigheden het toelaten, twee historische vliegtuigen van de Koninklijke Luchtmacht laag over de herdenkingsplaats aan de Rijksstraatweg, als eerbetoon aan de omgekomen vliegers uit de Lancaster. Het zijn toestellen van het type AT-16 Harvard, met 20.000 exemplaren het meest gebouwde lestoestel ter wereld. De Koninklijke Luchtmacht bezat ooit 220 Harvards. De toestellen zijn ingezet bij diverse speelfilms, zoals Soldaat van Oranje, De Aanslag en A Bridge Too Far. Vaak vlogen ze dan in de rol van gevechtsvliegtuig.

Foto´s: Erik Jonkman