Op dinsdagavond 11 maart 2025 komt Arnout de Redelijkheid van Zuid-Hollands landschap en weidevogel coördinator van Zuid-Holland naar de IJsvogel in Rijsoord op uitnodiging van Stichting Natuurbeheer Waalbos een presentatie geven over weidevogels. In de ijsvogel is de hele maand maart ook een tentoonstelling over weidevogels te zien.
Weidevogels zijn in principe alle vogels die in graslanden broeden. Een aantal van de weidevogels broedden vroeger op de steppen in Noord-Oost-Europa. Met het ontstaan van landbouw op de Nederlandse gronden, is dit gebied ook door andere soorten weidevogels ontdekt. Sommige soorten, als de grutto, broeden nu vooral in Nederland. Een aantal bekende weidevogels zijn de kievit, de grutto, de scholekster en de tureluur. Maar ook slobeend, wilde eend, meerkoet, fazant, kemphaan, veldleeuwerik en graspieper broeden in graslanden. Op agrarische percelen worden weidevogels vaak beschermd door een weidevogelwacht. Dat zijn vrijwilligers die de nesten opsporen en markeren zodat de agrariërs de nesten kunnen sparen tijdens de werkzaamheden op de velden. Dat is hard nodig want de tijd tussen mesten en maaien/oogsten is tegenwoordig zo kort dat de nesten dan nog niet uitgebroed zijn.
Een kievit legt bijvoorbeeld 4 eieren maar dat doet het vrouwtjes pas nadat ze een geschikt nestkommetje van een geschikt mannetje heeft gevonden. Dan legt ze elke dag 1 ei en begint na 1 rustdag met broeden. Dat doen man en vrouw wel om en om. Ze broeden 26-29 dagen op de eieren voordat het eerste ei uitkomt. Al met al is er dus meer dan een maand nodig tussen mesten en maaien om een succesvol nest te hebben. En dan begint het pas. De jonge kievitjes moeten meteen voor hun eigen eten zorgen. De ouders zorgen vooral voor bescherming tegen kou, warmte en vijanden. Als alle eieren zijn uitgekomen wordt het nestje verlaten. De ouders zitten de eerste periode zeker ’s nachts nog op de jongen om ze te beschermen tegen de koude. Van belang is dat er in de eerst periode voldoende kleine insecten zijn voor de jonge vogeltjes. Als het koud is, is dat lastig. Als het heel droog is ook. Planten verdrogen dan en dan zijn er ook geen insecten. Daarom heeft Staatsbosbeheer in het Waalbos twee pompen op zonne-energie geplaatst om het grasland in het broedseizoen te vernatten.
Er zijn er tal van vijanden die de jonge vogels op willen eten, zoals kraaien, meeuwen, kauwen, kiekendief, buizerd maar ook steenmarter, vos en bunzing doen een duit in het zakje. En als een grasland gemaaid wordt, is de maaimachine ook een grote vijand. De ouders hebben het de hele dag druk met het verjagen van de vijanden, al buitelend door de lucht. Daarom is het ook heel belangrijk om honden in deze periode aan de lijn te houden, zodat deze vogels niet nog meer energie kwijt zijn aan het duiken op honden.
De lezing is op dinsdagavond 11 maart 2025 in bezoekerscentrum de IJsvogel in Rijsoord (Waalweg 9a), aanvang 20.00 uur, zaal open 19.30 uur. De toegang is gratis, koffie voor eigen kosten. De tentoonstelling is te zien De IJsvogel die open is op woensdagmiddagen van 13-16.00 uur en op zaterdagen en zondagen van 10-16.00 uur.