De coronacrisis heeft een forse wissel getrokken op de NV BAR-Afvalbeheer en leveranciers. Door de productiestop van bijvoorbeeld containers en passen zijn langere levertijden ontstaan. De ontwikkeling van een softwarekoppeling tussen de NV BAR-Afvalbeheer en de afdeling Belastingen van de gemeente heeft ook vertraging opgelopen.
Effect van Coronacrisis
Sinds de ‘lockdown’ van 15 maart 2020 hebben de inwoners van Ridderkerk aanzienlijk meer huisvuil aangeboden. Ook het afvalaanbiedstation van HVC kende een ongekend drukke periode. Het Klant Contact Centrum (KCC) van de BAR-organisatie was enige tijd overbelast. Dit is verholpen door het opzetten van een directe telefoonlijn naar de front office van de NV BAR-Afvalbeheer. Hierdoor konden inwoners rechtstreeks, efficiënt en snel geholpen worden. De resultaten hiervan zijn positief. Inwoners zijn tevreden met de verbeterde dienstverlening. De korte wachttijden en het directe contact met medewerkers van de NV BAR-Afvalbeheer worden zeer gewaardeerd .
De coronacrisis leverde bijzondere omstandigheden op, waarin behoorlijk geïmproviseerd moest worden voor een tijdige inzameling van al het afval. Door deze focus op het primaire proces – ervoor zorgen dat de inzameling ondanks de coronamaatregelen doorgang vindt – moest de NV BAR-Afvalbeheer noodgedwongen pas op de plaats maken met de uitrol van het nieuwe afvalbeleid.
Het gevolg hiervan is dat de oorspronkelijke planning, inclusief de invoering van het gedifferentieerd tarief per 1 januari 2021, niet gehaald wordt.
Doorstart
Inmiddels is de doorstart van het nieuwe afvalbeleid begonnen. Er is onderzoek gedaan naar uitbreidingsmogelijkheden van huidige locaties van ondergrondse containers en toekomstige containerlocaties. De komende maanden worden de plannen met de bewoners gedeeld en krijgen inwoners gelegenheid hierop te reageren met een zienswijze. Zodra dit is afgerond, kan worden overgegaan tot het plaatsen van extra ondergrondse containers en het definitief maken van de aanbiedplekken van de GFT-cocons.
Ook wordt een aantal bestaande containers voorzien van een update in hardware en software. Hiervoor is geen zienswijzeprocedure vereist. Het Uitvoeringsbesluit behorende bij de Afvalstoffenverordening Ridderkerk 2020 zal voor het einde van 2020 vastgesteld worden.
Vervolg afvalplan
In het tweede kwartaal van 2021 worden de afvalpassen per wijk uitgedeeld, zijn de ondergrondse containers voor PMD+rest, oud papier/karton en de GFT-cocons alleen nog met een pas te openen en begint voor de bewoners het gewenningsproces. Het systeem wordt een half jaar lang getest om verzekerd te zijn van een betrouwbare registratie.
Kosten gestegen, marktwaarde gedaald
Een belangrijk gegeven is dat, als gevolg van marktontwikkelingen, de kosten van het verwerken van huishoudelijk afval significant zijn toegenomen, in een aantal gevallen zelfs verdubbeld. De tarieven voor het verbranden van huishoudelijk afval zijn sterk gestegen. Tegelijk is de marktwaarde van de door afvalscheiding verkregen grondstoffen gekelderd.
De NV BAR-Afvalbeheer wordt hierdoor tegelijkertijd geconfronteerd met stijgende kosten en dalende inkomsten. Gemeente Ridderkerk heeft geen invloed op deze tarieven. Het vergroot het belang van een doelmatig afvalbeleid, want hiermee kan ervoor gezorgd worden dat de beïnvloedbare kosten zo min mogelijk stijgen.
Effecten op afvalstoffenheffing; stapsgewijze verhoging
Bovenstaande ontwikkelingen hebben hun uitwerking op de afvalstoffenheffing. Het uitgangspunt is een kostendekkend tarief, conform de door uw raad vastgestelde Belastingnota 2020. Dit blijft ook inde toekomst het uitgangspunt, zodat voor onze inwoners zichtbaar is welke maatschappelijke kosten verbonden zijn aan afvalinzameling en (nog te weinig) afvalscheiding.
Toch heeft het college moeite om de cumulatieve effecten van gestegen kosten en dalende inkomsten – in combinatie met het doorbelasten van de BTW – thans onverkort door te laten werken in de hoogte van de afvalstoffenheffing. Deze aarzeling wordt niet alleen ingegeven door de hoogte van de noodzakelijke stijging maar ook door de vele onzekerheden waarmee vele huishoudens in deze tijd worden geconfronteerd.
Daarom is in de begroting een voorstel verwerkt om de tariefstijging niet ineens in te voeren maar om gedurende een periode van vier jaar naar het hogere tarief toe te werken. Hiertoe wordt in de begroting vanuit de algemene reserve een dotatie gedaan aan de voorziening ‘Beklemde middelen afvalstoffenheffing’.
Daarmee worden de inwoners ontzien en kunnen zij stapsgewijs wennen aan een structureel hogere afvalstoffenheffing.
Betere afvalscheiding = rem op kostenstijging
Hoopgevend zijn in dit verband de cijfers over de ontwikkeling van afvalscheiding. Destijds is gekozen voor nascheiding door middel van een innovatieve machine. Hierdoor wordt meer PMD gescheiden. De eerste helft van 2020 laat een verbetering in scheidingsresultaten zien. Het aanbod van restafval is gedaald van 247 kilo per jaar per inwoner naar 175 kilo. Het scheidingspercentage nam toe van 53 procent naar 67 procent (inclusief de effecten van de coronacrisis) .Deze cijfers zijn ook van belang voor de kostenontwikkeling voor onze inwoners. Als het afvalbeleidsplan niet was ingevoerd (en het scheidingspercentage dus nog niet was verbeterd) warende kosten nog sterker gestegen.
De keuze voor nascheiding heeft in ieder geval een rem gezet op de kostenstijging. Inwoners zijn zelf ook in staat kosten te beperken door goed afval te scheiden.