Hersenfilmpje waarschuwt mogelijk eerder voor delier

Patiënten op de verpleegafdeling Geriatrie van het Albert Schweitzer ziekenhuis die vatbaar zouden kunnen zijn voor een delier, krijgen bij wijze van proef drie dagen lang tweemaal daags een EEG (hersenfilmpje) aangeboden. De proef moet uitwijzen of dankzij de EEG’s een delier eerder kan worden herkend, zodat er ook eerder tegen kan worden opgetreden. Een delier is acute verwardheid die zich meestal bij ouderen voordoet, onder meer na een operatie, bij een ontsteking in het lichaam of bij pijn. 

Een delier komt vaak pas aan het licht als het al verder gevorderd is. Het kan zich uiten door onrust, verward gedrag, vallen, dwalen en zelfs agressie, maar ook door extreme teruggetrokkenheid. De verpleging op de afdeling beschikt tijdens de proef over apparatuur om het EEG zelf te kunnen maken. Verpleegkundige Manon Markesteijn: “Het duurt ongeveer twee minuten om een filmpje te maken. De patiënt ligt dan stil met elektroden op het hoofd. De apparatuur toont op een schaal van 1 tot 5 of een delier zich aan het ontwikkelen is. Aan de hand van de score kunnen wij in overleg met de arts bepalen of we medicatie gaan toedienen of andere maatregelen nemen. Vooral bij lagere scores zouden wij het delier meestal zelf nog niet herkend hebben.” Markesteijn geeft aan dat de meeste patiënten de extra controle ervaren als een veilig idee. 

Een delier kan gemakkelijk over het hoofd worden gezien, wat voor de patiënten belastend en potentieel gevaarlijk is en dus ook voor zorgverleners een uitdaging. “De EEG-apparatuur meet deltagolven van de hersenen en kan met grote nauwkeurigheid het opkomen van een delier vaststellen”, vertelt geriater Etienne Meulen. “In nog maar een klein aantal ziekenhuizen wordt deze aanpak getest. Wij doen nu nog niet mee aan een wetenschappelijke studie, maar kiezen voor een proefopstelling. Als we de indruk hebben dat het effectief is, kunnen we de werkwijze voortzetten en alsnog aansluiten bij onderzoek.” De afdeling wil tijdens de proef in totaal zo’n honderd patiënten screenen. In aanmerking komen in elk geval ouderen met een heupfractuur na hun operatie, maar ook patiënten die eerder al een delier hadden of patiënten met andere klachten bij wie de geriater in consult wordt geroepen.