De BAR-gemeenten – Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk – hebben een stevige ambitie: op 55 scholen in 3 gemeenten structureel een educatieprogramma over zwerfafval neerzetten. Arnoud van der Eerden, trekker van het project vanuit de BAR-organisatie vertelt hoe ze dit willen doen.
“Voor alle scholen willen we drie dingen: triobakken voor in de klas, structurele gastlessen – zodat we er een programma van kunnen maken – en schoonmaakacties. Uiteindelijk willen we dat programma het jaar rond aan scholen aan kunnen bieden,” aldus Arnoud. “Maatwerk is belangrijk. We willen een programma samenstellen voor de onder- en bovenbouw van de basisschool en het voortgezet onderwijs. We krijgen wel eens aanvragen vanuit het VO, bijvoorbeeld van het Farelcollege in Ridderkerk. Die hebben een kunstklas en willen iets met afval doen. Van ons kregen ze de opdracht een triobak te ontwikkelen voor in de openbare ruimte die vandalisme- en weersbestendig is. En hij moet er leuk uitzien zodat mensen er afval in gooien. Laat die jonge gasten daar maar over nadenken, ik begeleid ze daarmee dan vanuit de gemeente.”
Triobakken als beloning
“Mijn collega René Schut – initiatiefnemer voor Schoon Belonen in Ridderkerk – heeft jaren geleden allemaal scholen benaderd en ze voorzien van afvalbakken en zakken voor PMD. Die zamelen nu afval in, geven ons de getallen en krijgen een beloning. Eén school heeft daar laatst nog een leuke, grote skelter van gekocht. De beloning is een goede trigger. We zoeken naar een manier om de ambities van de BAR-gemeenten aan te laten sluiten op Schoon Belonen. Mijn communicatie-collega legt hiervoor de eerste contacten en voert verkennende gesprekken. In de drie gemeenten doen in totaal acht scholen mee aan Schoon Belonen. Het is mooi als dat er meer worden.”
“Triobakken klinken misschien niet als een beloning, maar dat zijn ze wel. Het enige dat een leerkracht hoeft te doen is er aandacht aan geven in de klas. Zo leer je kinderen dat het heel normaal is om afval te scheiden en je vergroot het afvalbewustzijn. Deze kennis nemen ze mee naar huis en uiteindelijk wordt je gemeente schoner. Je moet leerkrachten ook niet met meer werk opzadelen.”
Zwerfafvalvergoeding
“We staan nog maar aan het begin. We bieden nu elke school interactieve gastlessen aan, die worden betaald uit de Zwerfafvalvergoeding. De lessen geef ik zelf. Ik ken het onderwijswereldje goed en weet hoe ik voor een klas moet staan. Dat is belangrijk. Als je dat zelf niet kunt, moet je het van buiten halen. In mijn lessen gebruik ik NederlandSchoon lesmateriaal dat ik zelf aanpas. Daarmee geef ik een half uur les aan kleuters of draai mee in een themaweek voor de bovenbouw. Ik heb net een serie van tien kleuterklassen op CBS Smitshoek afgerond. Mijn collega’s van de werf zorgen altijd dat de materialen voor opruimacties in orde zijn.”
Van sceptisch naar positief
“Onze ervaring is dat de meeste scholen wel mee willen doen aan Schoon Belonen, maar nog sceptisch staan tegenover een gastles of zwerfafvalactie. Zo van ‘Oh daar komt de gemeente weer iets doen… Wat krijgen we nou?’ Tot ze het een keer hebben meegemaakt, dan krijg je positieve mond-tot-mond reclame. Foto’s in de krant, dat helpt ook.”